Alan Watts

Alan Watts (1916 - 1973) was een Britse filosoof, theoloog en verhalenverteller, die op jonge leeftijd al net iets meer begreep van het grote mysterie dan zijn leraren. Alan Watts had een voorkeur voor de verhaalvorm, de metafoor, en had er geen moeite mee om de vinger op de zere plek te leggen. Fragmenten uit drie lezingen:

Muziek 

Het einde van een muzikale compositie is nooit de essentie van een compositie. Als dat zo zou zijn, dan zouden de beste muzikale uitvoeringen heel snel worden gespeeld, om eerder bij het einde te komen. Of er zouden componisten zijn die alleen de finale componeren. Mensen zouden naar het concert gaan om enkel het afsluitende akkoord te beluisteren. 
Het is volstrekt onzinnig, natuurlijk. En toch is dat wat we via het onderwijs in ons dagelijks leven voorgespiegeld krijgen. Wij hebben een systeem, dat begint met school, en het is netjes gegradeerd. 

Wat doen we: we zetten het kind aan het begin van een lange gang, en we houden hem telkens iets lekkers voor. Zo van ''kom maar jongen". 
En zo gaat het kind naar de kleuterschool. En dat is geweldig, want als dat afgelopen is, dan ga je naar de basisschool, van de ene klas naar de andere. 
En dan mag je naar de middelbare school. De spanning stijgt.. het ding komt eraan. En dan mag je naar de hogeschool of naar de universiteit. En dan als je klaar bent, dan mag je naar buiten om mee te doen aan de wereld. En dan kom je in een gebouw, waar je verzekeringen verkoopt. 
En daar werken ze met quota, en dat gaat eigenlijk precies hetzelfde. Als je dit haalt, dan mag je verder en kom je toch echt dicht in de buurt. Het komt eraan: het grote succes waar je al die tijd voor gewerkt hebt. 
En op een dag word je wakker, zo rond je 40e, en dan zeg je: Wow! Ik ben gearriveerd! Ik ben er! 

Maar dan voelt het eigenlijk niet anders dan wat je altijd gevoeld hebt. Gewoon. 
En je bent een beetje teleurgesteld, want je hebt het gevoel dat je onderweg ergens bedonderd bent. En dat ben je ook. Je bent verschrikkelijk bedonderd. 
Je hebt namelijk alles gemist. We kregen het leven voor als een reis, een pelgrimstocht, een tocht met een serieus doel aan het einde. Een doel dat we ooit zouden kunnen halen: succes, of wat het ook is, misschien de hemel voor na je dood. 
Maar we hebben het hele punt al die tijd gemist, want het was iets muzikaals. Het was de bedoeling dat we zouden zingen en dansen terwijl de muziek werd gespeeld. 




God die doet alsof

Er was nooit een tijd dat de wereld begon, want ze gaat in het rond als een cirkel, en er is geen plek op een cirkel waar deze begint. Kijk maar naar mijn horloge dat de tijd aangeeft; dat gaat rond, en zo herhaalt de wereld zich keer op keer. Maar precies zoals de urenwijzer van het horloge naar de twaalf klimt en zakt naar de zes, zo is er ook dag en nacht, waken en slapen, leven en sterven, zomer en winter. ´

Je kunt geen van deze hebben zonder de andere, want je zou niet kunnen weten wat zwart is tenzij je het naast wit had gezien, of wat wit is tenzij naast zwart.
Op dezelfde manier zijn er tijden dat de wereld is, en tijden dat ze niet is, want als de wereld zonder rust eeuwig door zou gaan, zou ze vreselijk moe worden van zichzelf. Ze komt en gaat. Zo zie je haar; en zo weer niet. Dus omdat ze niet moe wordt van zichzelf, komt ze altijd weer terug nadat ze is verdwenen. Het is als je adem: die gaat in en uit, in en uit, en als je die aldoor probeert in te houden, dan voel je je beroerd.

Het is ook als verstoppertje-spelen, want het is altijd leuk om nieuwe manieren te ontdekken om je te verstoppen, en om naar iemand te zoeken die zich niet altijd op dezelfde plek verstopt. God speelt ook graag verstoppertje, maar omdat er niets is buiten God, heeft hij niemand dan zichzelf met wie hij spelen kan. Deze moeilijkheid omzeilt hij door te doen alsof hij niet zichzelf is. Dat is zijn manier om zich voor zichzelf te verstoppen. Hij doet alsof hij jou is, en mij en alle mensen op de wereld, alle dieren, alle planten, alle rotsen en alle sterren. Op die manier beleeft hij vreemde en schitterende avonturen waarvan sommige vreselijk zijn, en angstaanjagend. Maar die zijn net enge dromen, want als hij wakker wordt, verdwijnen ze. 

Welnu, als God zich verstopt en doet alsof hij jou en mij is, doet hij dat zo grondig dat hij een hele tijd nodig heeft om zich te herinneren waar en hoe hij zich verstopte. Maar dat is de gein juist - net waar het hem om ging. Hij wil zichzelf niet al te gauw opsporen, want dat zou de lol eraf zijn. Daarom is het voor jou en mij zo moeilijk om tot de ontdekking te komen dat we God in vermomming zijn, die doet alsof hij zichzelf niet is. Maar als het spel lang genoeg geduurd heeft, worden we allemaal wakker, houden we op met komediespelen, en herinneren we ons dat we allemaal één enkel Zelf zijn - de God die het enige is dat er bestaat, en die eeuwig leeft. 

Jij bent de weg, de waarheid en het leven

De Joden zeiden: 'Niet om een weldaad willen we U stenigen, maar wegens godslastering. Want hoewel U maar een mens bent, geeft U zich voor God uit. Jezus hernam: 'Staat er niet in uw wet geschreven: Ik heb gezegd: jullie zijn goden ? Als dus de wet degenen tot wie dit woord gericht wordt, goden noemt - en de Schrift is onaantastbaar - met welk recht bestempelt u mij als godslasteraar als ik me Zoon van God noem?  (Johannes 10: 32-36 *) 

Kijk, en daar heb je het hele probleem in een notendop. In de King James - bijbel, lezen we vóór de woorden 'Zoon van God' in cursief de toevoeging -de-. De zoon van God. Mensen denken dat woorden in cursief nadruk leggen. Dat is niet zo. Het betekent enkel dat vertalers aangaven dat ze de woorden op een bepaalde manier uitlegden. 

Je vindt iets heel anders in de Griekse tekst, daar staat 'een zoon van God'. 
Dat betekent: er is voortdurend de gedachte dat dit niet iets is dat speciaal op Jezus betrekking heeft. Een stukje verderop lezen we: 

Ik ben de weg, de waarheid en het leven. Niemand kan bij de vader komen dan door mij. Als jullie mij kennen, zullen jullie ook mijn vader kennen. (Johannes 14:6)

We zien nu dat de woorden 'ik ben', en het woord 'mij' eigenlijk verwijzen naar het goddelijke in ons allemaal. De Griekse tekst heeft namelijk als basis het Hebreeuwse begrip ruach adonai. 

Esoterische Joden, de kaballisten en de chassidim, hebben daar veel aandacht aan besteed. De ruach adonai is de adem waarmee God Adam leven inblaast, het is de geest die werd ingeblazen, en in het originele Hebreeuws is dat een heel ander woord dan het woord voor ziel / psyche. 

De eerste de beste Bijbelkenner ziet geen verschil tussen de geest en de ziel, maar het wordt heel duidelijk gemaakt in de geschriften van Paulus. De geest is het goddelijke in ons, waardoor wij allemaal kinderen van God zijn, naar de aard van God, manifesteringen van het goddelijke. 

Dit is in feite de meest bijzondere ontdekking in het hele evangelie, en dit is ook precies het meest onderdrukte element in de hele geschiedenis van westerse religie. 


----------------------------------------------------

*Willibrord-vertaling 1995. 'Degene die de Vader heeft uitverkoren en naar de wereld heeft gezonden' vervangen door 'mij'. Niemand praat over zichzelf als ´degene die uitverkoren is´, toch? 
Wat gebeurt er als we dat doen? Het hele Johannes-evangelie geeft plotseling weer ruimte voor een oude uitleg die we al eerder tegenkwamen in Mattheus, Marcus, Lucas, de geschriften van Paulus, en al helemaal in het verboden Thomas-evangelie. In al die teksten is er niet iemand die rondvertelt dat hij de enige persoon is die kan verlossen. Wie zou dat ervan gemaakt hebben? Het begrip verlossing was al die tijd al iets veel diepgaanders.


Bron:

Tekst 1. Zie video
Tekst 2. Uit: Alan Watts. Zelfkennis, het laatste taboe. Uitgeverij Altamira
Tekst 3. Online lezing: http://www.youtube.com
Online artikelen in het Nederlands: ods.nl/amigo /  zilvervis.net