House

Op de derde verdieping van een vergeten, verwaarloosde mall uit de jaren '80 bevindt zich een van de beste bioscopen van Thailand: House. House is de enige bioscoop in Thailand die alleen internationale films toont, en geen China- of Hollywoodmeuk.
Er is in de stad vast ook wel ergens een plek voor de fans van eigenaardige Thaise horror, en er is heel af en toe een documentairefestival maar voor de rest moeten we het hebben van House. De enige plek waar de Iraanse film A separation te zien is, momenteel met een aantal Japanse films.

De bioscoop is opgezet in 2004 door vier Thaise filmliefhebbers. De bioscoop is niet echt populair en loopt zonder subsidie; er komen steeds net genoeg mensen. Het is dus dat de stad 12 miljoen mensen heeft, anders kun je wel inpakken. Twee zalen, een restaurant, een videotheek en een hal. Het interieur is echt een juweeltje: Thai hebben gevoel voor detail, en het zorgvuldig uitgekozen behang doet denken aan de jaren '70 films van Stanley Kubrick.

Ik heb House leren kennen omdat ze ooit de Duitse film Requiem (2006) vertoonden. Requiem vertelt het echte waargebeurde verhaal van 'Emily Rose' (Anneliese): een Duits schizofreen meisje voor wie het geloof in conflict komt met moderniteit, in 1976, met fatale afloop.
De film staat in feite tegenover de populaire Hollywoodversie van 2005 die claimt gebaseerd te zijn op hetzelfde waargebeurde verhaal, en die een opzichtige poging doet om je aan het denken te zetten.
Vervolgens ga je naar huis, en een jaar later zie je de film uit Duitsland. Een volledig andere geschiedenis: vergelijken is zinloos. De Duitse filmmaker had ook letterlijk niets te zeggen over de Amerikaanse productie.
Wat bij mij overbleef was de gedachte dat Hollywood met hun special effects en 'true stories' veel meer doet dan geld verdienen. Voor je het weet krijg je een verdraaid beeld van de geschiedenis; ook in films waar je dat niet meteen zou verwachten.
Een ander voorbeeld is de recente dure hollywoodproductie over Margaret Thatcher, een belabberde film waarin Thatcher ongegeneerd wordt neergezet als feminist. Bedenk dan dat Hollywood ook regelmatig losgaat op wereldgeschiedenis, en vaak op subtiele manier inwerkt op verwachtingen voor een bepaalde toekomst.

Gelukkig is er nog een alternatieve filmindustrie. In Europa heet het arthouse, in Azie heet het indomovie; en het is eigenlijk een verzamelnaam voor alles wat niet van de grote productiemaatschappijen komt. Ik heb overigens geen idee waar het verschil van termen vandaan komt. De markt voor dit soort films is in Europa veel groter dan in Azië. Er zijn wel Aziatische films van dit genre; bijna altijd Japans, soms Maleisisch, zelden Thais, en eigenlijk nooit Chinees. Ik vrees dat dat toch iets te maken heeft met conformisme.

House heeft ook een videotheek waar je voor een zelfgekozen bedrag oude films kunt huren, en zo komt het dat ik opnieuw in 'The Shining' (1980) ben gedoken.
Voor iedereen die wat tijd om handen heeft, raad ik aan om die film gewoon nog eens een keer helemaal te bekijken. Er zijn de laatste tijd heel nieuwe analyses verschenen. We kennen hem nog wel: Jack Nicholson die overwintert in een gigantisch hotel, en langzaam maar zeker gek wordt.
Stanley Kubrick heeft zo veel lagen aangebracht; het lijkt wel de bedoeling te zijn geweest dat die de eerste 20 jaar niet ontdekt zouden worden. Dat verklaart het perfectionisme van Kubrick ook veel beter. Breng een film die voorlopig zeker niet vergeten zal worden, maar die ook voorlopig niet helemaal begrepen zal worden. Het effect is dat iemand na zijn dood in feite ineens belangrijke dingen begint te zeggen over actuele onderwerpen. En het was hem er ook om te doen.

"If you really want to communicate something, even if it's just an emotion or an attitude, let alone an idea, the least effective and least enjoyable way is directly. It only goes in about half an inch. But if you can get people to the point where they have to think a moment what it is you're getting at, and then discover it ...  the thrill of discovery goes right through the heart." 
(Kubrick in gesprek met Joseph Heller, uit de archieven)

Nieuwe analyses zijn van Rob Ager en Jay Weidner. Rob Ager is zelf filmmaker en heeft een site met ook besprekingen van A clockwork orange, Dr Strangelove, ET, Psycho, Full metal jacket, Pulp fiction, Taxidriver, The thing en 2001 Space Odyssey. 

Een bioscoop die de film gratis verhuurt, en een boek met analyses dat gratis op het net staat. Dat is wat mij betreft de moderne manier van werken. Wat betreft The shining: bekijk eerst de film helemaal, en kijk dan in de analyses.

House Rama: RCA Plaza, Petchaburi Rd, Bangkok. Zie een interview met de eigenaar, en het wekelijks programma op de website: http://www.houserama.com/